موضوع: برای شناخت و شناساندن شخصیتهای برجسته علمی، یکی از بهترین روشها بررسی آثار مکتوب آنان است که بازتاب آرا و اندیشه ها و تجلیگاه علم و دانش آنهاست از آنجائیکه شناخت دقیق افکار و اندیشه های هر یک از بزرگان  می تواند چراغ روشنگری فراروی نسل جوان باشد ما را بر آن داشت تا برای تحقق این آرمان مقدس، دست به دامن آسمان پرستاره ی علم ادب ببریم تا چراغی برگیریم.

لذا در این کهکشان، ستاره ای را رصد کردیم که هرچند غبار غرض ورزی وجهل آمیخته با گذشت زمان، چهره ی عالمتاب او را تا حدودی پوشانده است و آنگونه که شایسته شخصیت او بوده برای جهان علم و ادب شناخته نشده است.

 وی شخصیت بی نظیری است که با داشتن مناصب فقاهت و زعامت و نقابت علویان و مناصب مختلف سیاسی، هیچگاه شیفته مظاهر و زخارف دنیوی نشد و لذا بواسطه ی اتصال به حقیقت هستی، اهل دل بود. عاطفه ی سرشار، روحیه ی حساس، وقریحه ی وقاد او باعث گردید که برای بیان حقایق و ثبت وقایع سلاح قدرتمند خود را بکار گیرد و در جهت تحقق اهداف و آرمانهایش گوش به ندای دل دهد که نتیجه آن اشعار نغز و دلنشین و سخنان زیبای اوست که دیوان شعری با چنین گلهایی فراهم آورد.

                    فهرست

مقدمه                                                                                                  7-1

باب اول

اوضاع سیاسی، اجتماعی فرهنگی و ادبی دوران سید رضی

فصل اول: اوضاع سیاسی، اجتماعی و ادبی                                                  29-9

بخش اول: اوضاع سیاسی                                                                       9

بخش دوم: اوضاع اجتماعی                                                                     15

بخش سوم: اوضاع فرهنگی و ادبی                                                 19

الف: نقش آل بویه در  نهضت فکری و ادبی قرن چهارم                                 21

ب: مظاهر فرهنگی و ادبی قرن چهارم                                                       22

1- شعر                                                                                               23

2- نثر                                                                                                 27

3- نقد                                                                                                  28

4- علم لغت                                                                                          28

فصل دوم: سید رضی شاعری از تبار علی(ع)                                   77-30

بخش اول: زندگینامه ی سید رضی

الف: ستاره ای از افق بغداد                                                                     30

ب: شجره نامه                                                                                      31

1- پدر( ابواحمد)                                                                                   32

2- مادر( شیرزنی از تبار ناصرللحق)                                                        37

3- ناصر کبیر یا فاتح مازندران                                                               38

ج: روزگار وصل و غنچه های پیوند                                                         39

د: غروبی نابهنگام                                                                                 41

هـ: ویژگیها و خصوصیات بارز اخلاقی رضی                                            44

بخش دوم: زندگی علمی، ادبی و اجتماعی سیدرضی

الف: اساتید و مشایخ رضی                                                                      49

ب: دانش آموختگان و تربیت یافتگان و روایت کنندگان مکتب رضی                56

ج: مجتمع علمی« دارالعلم» یا اولین دانشگاه علوم اسلامی                     58

د: مناصب (نقابت، قضاوت، ریاست « امیرالحاج»                                      61

هـ: تألیفات                                                                                           63

1-   شعر( دیوان اشعار)                                                                          64

2- سیره نویسی                                                                                     65

3- رسائل( مجموعه ی مکاتبات)                                                              65

4- فقه                                                                                                 65

5- نحو                                                                                                65

6- تفسیر                                                                                             66

الف: حقائق التأویل فی متشابه التنریل                                                         66

ب: معانی القرآن                                                                                    66

7- بلاغت                                                                                            67

الف: تلخیص البیان فی مجازات القرآن                                                        67

ب: نهج البلاغه                                                                                      67

ب1: گردآورنده ی نهج البلاغه واقعاً کیست؟                                                68

 ب2: ادبیات نهج البلاغه                                                                         74

ب3: پژوهش های دانشمندان در اقیانوس نهج البلاغه                                     75

باب دوم:                         

 نقد و بررسی دیوان سیدرضی                                                         256-78

فصل اول: دیوان رضی                                                                          79

الف: نسخه های دیوان در کتابخانه های ایران و جهان                                    85

ب: شروح یا نگاره هایی بر دیوان                                                             89

ج: اغراض و موضوعات موجود در دیوان                                       90

فصل دوم: مدایح                                                                                    92

الف: ممدوحان رضی                                                                             94

ب: ساختار قصیده های مدح                                                          109

ج: مضامین و مفاهیم مدیحه های رضی                                                      114

ج1: شجاعت                                                                                        114

ج2: بخشش و بخشندگی                                                                          116

ج3: خردورزی و نیک اندیشی( عصاره ی چهار خلیفه)                                119

ج4: مقام ومنزلت اجتماعی                                                                      121

ج5: تبریک اعیاد و مناسبتها                                                                    124

ج6: بلیغان در نگاه بلیغ                                                                           125

مدیحه های رضی در یک نگاه                                                                  126

فصل سوم: رثاء« سوگنامه»                                                                   130

الف: افرادی که شاعر در سوگ آنها مرثیه سرایی کرده است                            133

ب: فرهنگ عاشورا در سوگنامه های حسینی (5 مرثیه با بررسی محتوایی آنها) 138

ج: غمنامه ی مادر و تجلیل از مقام و منزلت زن مسلمان                                153

د: بررسی ساختار سوگنامه های رضی                                                       158

هـ : مضامین و موضوعات سوگنامه ها                                                       162

هـ 1: سرانجام و سرنوشت انسان                                                               164

هـ 2: پدیده ی مرگ و تأثیر آن بر مرثیه های رضی                                       165

هـ 3:بزرگداشت و بیان فضائل متوفی                                                          167

هـ 4: تسلیت و همدردی با بازماندگان متوفی                                                171

هـ 5: اعلان جنگ با مرگ                                                                       172

هـ 6: تجلی رثای دوران جاهلیت در سوگنامه های شاعر                       173

نقد وبررسی سوگنامه های سید سوگوار                                                       174

فصل چهارم: فخر و حماسه                                                            178

الف: بررسی ساختار فخریات                                                                    181

ب: مضامین فخریه های رضی                                                                182

ب1:افتخار به اصل ونسب( شجره ی طیبه)                                       183

ب2: شاعری الگو در میدان اخلاق و عمل                                        189

ب3: قله ی عظمت در کوهسار ادب                                                           195

ج: ابعاد و ویژگی های فخریات رضی                                                        197

د: مقایسه ای میان فخریه های رضی و متنبّی                                               200

فصل پنجم: غزلیات و حجازیات                                                               204

ترانه های سرزمین یار( حجازیات)                                                            206

الف: بررسی ساختارغزلیات                                                                     210

ب: مضامین وموضوعات غزلهای رضی                                                   213

ج: ابعاد و ویژگی های غزلهای رضی                                                        215

حجازیات یا ترانه های سرزمین یار:                                                 218

 الف: ساختار ترانه های سرزمین یار( غزلهای حجازی)                                 218

متن و ترجمه غزل« لیلة السفح»                                                               219

نقد وبررسی غزل« لیلة السفح»                                                                 224

برگزیده غزل« یا ظبیة البان…»                                                                229

ب: بررسی مکانهای سرزمین حجاز در حجازیات                                232

ج: مضامین و موضوعات غزلهای حجازی                                                 233

د: جایگاه حجازیات و تأثیرآن بر ادبیات عرب                                              234

فصل ششم: هجویات                                                                     237

الف: موضوعات و مضامین هجوهای رضی                                               238

1) هجو اخلاقی                                                                                    238

2) هجو سیاسی                                                                                      240

ب: نمونه هایی از هجویات رضی                                                              241

فصل هفتم: پند و اندرز و حکمتها                      

الف: نمای کلی حکمتهای رضی                                                                243

ب: نمونه هایی از سخنان حکیمانه ی رضی                                                 244

زبدة البحث (چکیده پایان نامه به زبان عربی)                                              249

منابع                                                                                                   265

چکیده انگلیسی                                                                                      269

جهت دانلود کلیک کنید